رله‌های شنت یکی از اجزای اساسی و حیاتی در سیستم‌های برق می‌باشند که نقش بسزایی در بهینه‌سازی عملکرد تجهیزات الکتریکی ایفا می‌کنند. این تجهیزات به عنوان یک نوع حفاظت الکتریکی و کنترلی در شبکه‌های برق استفاده می‌شوند. همچنین قابلیت اجتناب از خسارت به تجهیزات و حفاظت از اتصالات الکتریکی را دارا می‌باشند.
در این مقاله از بهزیمنس، نمایندگی زیمنس در ایران، به معرفی رله‌های شنت، ساختار آنها، و نقش برجسته در بهینه‌سازی عملکرد تجهیزات الکتریکی می‌پردازیم.
در این مقاله می خوانید :
معرفی رله‌های شنت
رله‌های شنت یک نوع رله الکترومکانیکی هستند. آنها در خطوط برق به منظور کنترل جریان الکتریکی و جلوگیری از خطرات ناشی از افزایش جریان، حرارت، و ولتاژ بیش از حد استفاده می‌شوند. این رله‌ها با ایجاد مسیر کم‌مقاومت به جریان اضافی پاسخ می‌دهند و در نتیجه، جلوی خرابی و خسارات به تجهیزات را می‌گیرند.
ساختار رله‌های شنت
رله‌های شنت از یک سری عناصر اصلی تشکیل شده‌اند که شامل سوئیچ، حسگرها، و یک کنترل‌کننده هوشمند می‌شوند. سوئیچ در مسیر جریان قرار گرفته و با افزایش جریان به حداکثر، مسیر کم‌مقاومت تشکیل می‌دهد. حسگرها نقش اندازه‌گیری پارامترهای الکتریکی را ایفا می‌کنند و کنترل‌کننده با تحلیل اطلاعات به دست آمده، تصمیم‌گیری مناسب را انجام می‌دهد.
کاربرد رله شنت
رله‌های شنت با ارائه حفاظت در مقابل افت ولتاژ، افزایش جریان، و دیگر مشکلات الکتریکی، به بهینه‌سازی عملکرد تجهیزات الکتریکی کمک می‌کنند. این ابزارها باعث جلوگیری از آسیب به تجهیزات حساس و کاهش خسارات احتمالی می‌شوند. همچنین، افزایش بهره‌وری و عمر مفید تجهیزات نیز از دیگر مزایای استفاده از رله‌های شنت است.
تفاوت رله شنت و رله شنت تریپ چیست؟
رله شنت” و “رله شنت تریپ” دو مفهوم مرتبط با حوزه الکترونیک و حفاظت در سیستم‌های برق هستند. البته ممکن است به معانی مختلف اشاره کنند. در اینجا تفاوت‌هایی را که ممکن است وجود داشته باشد توضیح می‌دهم.
رله شنت (Shunt Relay): این نوع رله به طور کلی به رله‌هایی اطلاق می‌شود که جهت کنترل و حفاظت در سیستم‌های برق استفاده می‌شوند. رله‌های شنت ممکن است بر روی خطوط برق، ترانسفورماتورها، یا دیگر تجهیزات الکتریکی نصب شوند. وظیفه حفاظت و کنترل این تجهیزات را بر عهده بگیرند.
رله شنت تریپ (Shunt Trip Relay): رله شنت تریپ به طور خاص به رله‌هایی اشاره دارد که برای قطع (تریپ کردن) دستگاه‌ها یا تجهیزات خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند این تریپ در پاسخ به یک وقوع خطر یا وضعیت خاصی اتفاق می افتد . معمولاً این رله‌ها با افزودن یک مسیر جانبی (شنت) به یک دستگاه یا تجهیزات همراه با یک مکانیزم تریپ کار می‌کنند.
در کل، رله شنت تریپ یک نوع رله شنت است که علاوه بر کنترل و حفاظت از تجهیزات، دستگاه یا سیستم خاصی را در صورت بروز حالت‌های خاصی تریپ می‌کند. ممکن است مواجهه با این اصطلاحات در سیستم‌های حفاظتی یا کنترلی الکتریکی باشد.
رله شنت در چه تجهیزاتی وجود دارد؟
رله‌های شنت در مختلف تجهیزات الکتریکی و سیستم‌های برق مورد استفاده قرار می‌گیرند. این رله‌ها با توجه به ویژگی‌ها و قابلیت‌هایشان، در زیرساخت‌های مختلف به کار می‌روند. برخی از تجهیزات و سیستم‌هایی که رله‌های شنت در آنها استفاده می‌شوند در ادامه آورده شده اند.
- ترانسفورماتورها: رله‌های شنت در خطوط برق و ترانسفورماتورها استفاده می‌شوند. تا در مواقع افزایش جریان یا افت ولتاژ، سریعاً مسیر کم‌مقاومت برقرار شود و خطرات ناشی از این تغییرات الکتریکی به حداقل رسد.
- کابل‌ها و خطوط برق: رله‌های شنت در سیستم‌های توزیع برق و خطوط انتقال استفاده می‌شوند. تا در مواقع خطرناک، به سرعت تغییرات الکتریکی را کنترل کرده و خرابی‌های ممکن را پیشگیری کنند.
- پست‌های توزیع برق: در پست‌های توزیع برق شهری یا صنعتی، رله‌های شنت برای حفاظت از تجهیزات مختلف مانند ترانسفورماتورها، سوئیچ‌ها، و دیگر تجهیزات به کار می‌روند.
- سیستم‌های کنترل و کنترل‌های صنعتی: رله‌های شنت در سیستم‌های کنترل و اتوماسیون صنعتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. اینجا ممکن است برای کنترل جریان‌ها، حفاظت از موتورها، یا کاربردهای دیگر به کار گرفته شوند.
- سیستم‌های حفاظت در مراکز داده: رله‌های شنت به منظور حفاظت از تجهیزات الکتریکی حساس و اطمینان از پایداری تغذیه برق مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- صنایع نفت و گاز: در صنایع نفت و گاز، رله‌های شنت به منظور جلوگیری از خطرات الکتریکی و حفاظت از تجهیزات به کار می‌روند.
نتیجه‌گیری
در نهایت، رله‌های شنت به عنوان یک جزء حیاتی در سیستم‌های برق، با توانایی حفاظت و کنترل، به بهینه‌سازی عملکرد تجهیزات الکتریکی کمک می‌کنند. این تجهیزات باعث افزایش ایمنی، کاهش خسارات، و بهبود کارایی سیستم‌های برقی می‌شوند. استفاده هوشمندانه از رله‌های شنت می‌تواند به بهبود کلان ساختار شبکه برق و ارتقاء عملکرد آن کمک کند.
